АР09259390 «SARS-CoV-2 коронавирус антигендерінің нейтрофилдердің, моноциттердің және Т-реттеуші жасушалардың қабынуды ынталандыру белсенділігіне әсерін зерттеу»

Ғылыми жетекшісі – PhD Остапчук Е.О.

Жобаның жалпы тұжырымдамасы

COVID-19 пандемиясы бұрын-соңды болмаған денсаулық сақтаудың дағдарысына әкеліп келді. Бұл жаңа коронавирустық инфекция иммундық жауап туралы білімнің жеткіліксіздігімен айтарлықтай байланысты, бұл өз кезегінде аурудың алдын алу мен емдеуді шектейді. Бүгінгі күнге дейін қол жетімді деректер, егде жастағы адамдар арасында COVID-19 өлімінің жоғары қаупін, сондай-ақ нейтрофилдердің, моноциттердің және адаптивті иммундық жауаптың реттелмеуінің ауыр ауру мен нашар болжамның дамуындағы жетекші рөлін көрсетті. Осы зерттеу ауыр COVID-19 иммунопатогенез механизмдері мен себептерін ашу үшін in vitro жағдайында SARS-Cov-2 протеин антигендеріне, сау жастардың және егде жастағы адамдардың нейтрофилдері мен моноциттердің, сондай-ақ иммунорегуляциялық Т-лимфоциттерінің (Treg) иммундық жауабын зерттеуге бағытталған.

Жобаның мақсаты — SARS-CoV-2 антигендеріне жас дені сау донорлар мен егде жастағы адамдардың моноциттерінің, нейтрофилдерінің және Т-реттегіш жасушаларының иммундық реакциясын зерттеу.

Зерттеу нысаны SARS-CoV-2 вирусының антигендеріне 18 бен 40 жас аралығындағы сау жастардың және 65 жастан асқан егде адамдардың шеткі аймақтық қанынан оқшауланған моноциттер, нейтрофилдер және Т-реттеу жасушаларының реакциясы болды.

Жоба міндеттері:

1) SARS-Cov-2 антигендеріне жас сау донорлар мен қарттардың перифериялық қанынан оқшауланған моноциттердің иммундық реакциясын зерттеу.

2) SARS-Cov-2 антигендеріне жас сау донорлар мен қарттардың перифериялық қанынан оқшауланған нейтрофилдердің иммундық реакциясын зерттеу.

3) SARS-Cov-2 антигендерінің әсеріне жас сау донорлар мен қарттардың шеткі қанынан оқшауланған Т-реттегіш (Treg) жасушалардың иммуносупрессорлық активтілігін жауабын зерттеу.

Зерттеу әдістері: Перколл тығыздық градиенті бойынша изопикальды центрифугалау, жасушаны өсіру, жарық микроскопиясы, иммуноферменттік талдау, ағынды цитометрия.

Алынған ғылыми нәтижелер:

SARS-CoV-2 вирусының S1 және N антигендері CD4+ Т жасушаларына антигендердің көрсетілуіне жауап беретін MHC-II–HLA-DR рецепторын экспрессиялайтын моноциттердің үлесін арттыруға қабілеттілігі болатыны көрсетілді, ал in vitro жағдайында HLA-DR+ моноциттерінің үлесі жас донорлар тобымен салыстырғанда егде жастағы донорлар тобында айтарлықтай төмендеді. SARS-CoV-2 вирусының S1 және N антигендері жас донорлардан бөліп алып өсірілген моноциттерде TNFα және IL-6 өндірісінің ұлғаюын тудыратыны анықталды, ал бұл ынталандыру егде жастағы донорларда байқалмады. SARS-CoV-2 вирусының N антигені сәйкесінше жас донорлардың шеткергі қанынан бөлінген нейтрафилдердің TNFα өндірісінің жоғарылауы және егде жастағы донорларда төмендеуін тудыратыны анықталды. SARS-CoV-2 антигендері өсірілген CD4⁺CD25⁺FoxР3⁺ Т-реттегіш жасушаларының популяциясының кеңеюін және олардың егде жастағы донорлар тобында IL-35, TGF-β, CD39 иммуносупрессивті молекулаларының экспрессиясын ынталандыратыны анықталды, ал бұл жастар тобында Т-реттегіш жасушаларының субпопуляциясының кеңеюі мен белсенуі байқалмады. Сонымен қатар, SARS-CoV-2 антигендері жас және егде жастағы донорлардың Т-жасушалардың IL-2 және IFNγ өндірісін ынталандыратыны анықталды, ал бұл цитокиндердің өндіріс деңгейі егде жастағы адамдар тобында айтарлықтай төмендеді.

Алынған нәтижелер SARS-CoV-2 коронавирусының жаңа штаммынан туындаған аурудың иммунопатогенезін түсінуге ықпал етеді және егде жастағы адамдарда COVID-19 алдын алу мен емдеудің тиімді тәсілдерін әзірлеу үшін ғылыми негіз бола алады. донорлар.

Нәтижелерді қолдану аясы: иммунология, инфектология.

Нәтижелерді жариялау және енгізу:

а) Қазақстан Республикасының басылымдарындағы мақалалар:

1) Кан С.А., Остапчук Е.О. Нарушение активности некоторых субпопуляций Т-клеток при тяжелом течении COVID-19. Актуальные проблемы теоретической и клинической медицины. – 2021. – Т. 31, №1. – С. 36-40.

2) Лушова А.В., Кан С.А., Абдолла Н., Тлеулиева Р.Т., Кали А., Перфильева Ю.В., Остапчук Е.О. Активность моноцитов и нейтрофилов при респираторных инфекционных заболеваниях у пожилых // Вестник КазНМУ. – 2022. – Т. 61, № 2. – С. 71-90. doi:10.53065/kaznmu.2022.24.95.005. (ҚР ҒЖБМ ҒЖБССҚК ұсынған журнал).

б) Шетелдік басылымдардағы мақалалар (Web of Science Core Collection дерекқорына енгізілген жарияланымдардағы мақалалар (Thomson Reuters, АҚШ) және Scopus (Elsevier, Нидерланды):

1) Perfilyeva Y.V., Ostapchuk Y.O., Tleulieva R, Kali A., Abdolla N., Krasnoshtanov V.K., Perfilyeva A.V., Belyaev N.N. Myeloid-derived suppressor cells in COVID-19: A review // Clinical Immunology. – 2022. — Vol. 238:109024. doi:10.1016/j.clim.2022.109024. (Impact Factor-10.19, Q1 (82,92% Immunology) Web of Science, Journal Citation Reports, CiteScore — 10.4, (84% Immunology and Allergy) Scopus).

в) Конференция тезисы:

1) Лушова А.В., Кан С.А., Абдолла Н., Тлеулиева Р.Т., Остапчук Е.О. Изучение влияния антигенов коронавируса SARS-CoV-2 на провоспалительную активность моноцитов человека // Мат-лы международной конференции “ Фундаментальные и прикладные исследования в области молекулярной биологии, биохимии, биотехнологии”. — Алматы, 17 ноября 2023. — Б. 65.

Кадрларды оқыту

а) Кан С.А.

Университет: әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті.

Магистр деңгейі «SARS-CoV-2 коронавирус антигендерінің адамның Т-реттеу жасушаларының белсенділігіне әсерін зерттеу» тақырыбы, 7M05109 – Биотехнология.

б) Лушова А.В.

Университет: әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті.

Магистр деңгейі «SARS-CoV-2 коронавирус антигендерінің моноциттердің қабынуға қарсы белсенділігіне әсерін зерттеу» тақырыбы, 7M05109 – Биотехнология.

 Жобаны жүзеге асырушылар:

  1. Остапчук Е.О., Ph.D (биология), жоба жетекшісі, жетекші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 10. ORCID: 0000-0002-3771-423X. Scopus ID: 56823472400. WoS ID: D-1254-2015.
  2. Перфильева Ю.В., Ph.D (биология), жауапты орындаушы, жетекші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 7. ORCID: http://orcid.org/0000-0001-6803-0773. Scopus ID: 56823500600. WoS ID: AAF-9666-2020.
  3. Тлеулиева Р., б.ғ.к., жетекші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 6. ORCID: http://orcid.org/0000-0001-8897-9986. Scopus ID: 6507202148. WoS ID: N-5634-2017.
  4. Абдолла Н., Ph.D (биология), жетекші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 6. ORCID: http://orcid.org/0000-0002-4769-7824. Scopus ID: 57194001982. WoS ID: R-2193-2016.
  5. Мухатаев Ж.Е., Ph.D (биология), ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 4. Researcher ID: AAD-9827-2021, ORCID: 0000-0002-5592-5727, Scopus ID: 57212214286. WoS ID: AAD-9827-2021.
  6. Кали А., магистр, аға ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 3. ORCID: http://orcid.org/0000-0002-5129-1165. Scopus ID: 57195580717. WoS ID: AAF-9781-2020.
  7. Кан С.А., магистр, PhD-докторант, кіші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 1. ORCID: 0000-0002-1876-6878. Scopus ID: 58522116700. WoS ID: GPF-4865-2022.
  8. Лушова А.В., магистр, PhD-докторант, кіші ғылыми қызметкер. Индекс Хирша: 1. ORCID: 0000-0003-3816-8370. Scopus ID: 58521863700. WoS ID: ABF-0836-2022.

 

Skip to content